Ceza hukuku nedir? Özellikleri nelerdir?

Ceza hukuku, suç oluşturan hukuka aykırı huylar ile bu davranışlara ait yapmış durumları düzenleyen hukuk dalıdır. Ceza hukuku; maddi anlamda ceza hukuku ve farklı anlamda ceza hukuku olmak üzere ikiye ayrılır.

Maddi anlamda ceza hukuku suç ve cezaya ilişkin yaptırımları düzenlerken, şekli anlamda ceza hukuku ise ceza muhakemesi hukukunu oluşturmaktadır. Maddi ceza hukuku da kendi arasında ceza hukuku genel hükümler ve ceza hukuku özel hükümler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Türk ceza kanunu “genel hükümler” (1-75. Maddeler) ve “özel hükümler” (76-345. Maddeler) başlıklı olmak üzere iki kitaptan oluşmaktadır.

Ceza hukukunun amacı kendi vasıtalarıyla hukuk düzenini ve topluluk barışını sağlamaktır.

Ceza hukukunun özellikleri nedir?

Ceza hukuku kurallarının aksi şekilde hareket edilmesi halinde devlet gücüyle yapmış olan uygulanmasını zorunlu kılar.

Ceza hukuku, amme hukuku dalı olup hukuki ilişkinin tarafı olan devlet ve kişiler arasında eşitlik laf mevzusu değildir. Örneğin suçluları bulmak ve yakalamak devlet için bir görev olmasının yanı sıra ek olarak görevdir.

Ceza hukuku son çare olarak kullanılmalı ve hukuk devleti ilkelerine riayet edilerek uygulanmalıdır. Bu nedenle ceza hukuku bir cezalandırma hukuku değildir.

Ceza hukukunun kaynakları nedir?

Ceza hukukunun kaynakları direkt kaynaklar ve dolaylı kaynaklar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Direkt kaynaklar bağlayıcılığı olan kaynaklarken dolaylı kaynaklar ise, direkt uygulanan kaynakların içinde ne olduğunun anlaşılmasına yardımcı olan ve doğrudan uygulanamayan kaynaklardır. Bu demek oluyor ki anayasa, kanun ve uluslararası sözleşmeler direkt kaynak iken mahkeme içtihatları ve öğreti ise dolaylı kaynak olarak kabul edilmektedir. Yargı kararları ilişkili olduğu olaylarla alakalı sonuç doğurmaktadır. Yani yargı kararlarının aynı nitelikte olsa bile başka bir olaya hakkında yargılamada bağlayıcılığı bulunmamaktadır.